فروش مال غیر

فروش مال غیر از جمله جرایمی است كه علاوه بر اینكه نظم و امنیت جامعه را به هم می‌زند،

خسارت‌های مادی را بر قربانی جرم وارد می‌کند؛ یعنی زمانی كه شخصی مرتكب این جرم

می‌شود، علاوه بر اینكه جرمی انجام داده است، مال شخصی دیگر را نیز به فروش رسانده است

که این امر موجب زیان به صاحب ملک و مال می‌شود.

تفاوت معامله فضولی با انتقال مال غیر:

معامله فضولی این است که شخصی برای دیگری یا با مال دیگری، معامله کند بدون این که نماینده

یا مأذون از طرف او باشد معامله فضولی ممکن است تملیکی یا عهدی باشد؛

معامله فضولی تملیکی مانند آن که شخصی مال دیگری را بدون اذن مالک به دیگری بفروشد

و معامله فضولی عهدی مانند آنکه شخصی به حساب شخص دیگری متعهد شود که عملی را برای

طرف دیگر معامله انجام دهد.

کسی که بدون نمایندگی و اذن برای دیگری معامله را تشکیل می‌دهد اصطلاحاً فضول و طرف

معامله او را اصیل و شخص دیگر را که معامله برای او یا به مال او انجام شده است، غیر می‌گویند.

انتقال مال غیر یعنی معامله ای که شخص بدون اذن و اجازه و با معرفی کردن خود به عنوان اصیل

در معامله و صرفاً به جهت اضرار به غیر و بردن سود مادی اقدام به معامله میکند که به جهت

مشهود بودن عنصر سوء نیت از عناصر جرم کلاهبرداری است.

انتقال به چه معناست؟

در مبحث فروش مال غیر، انتقال مال یعنی اینکه عین یا منفعت آن به دیگری واگذار شود.

منظور از عین خودِ آن چیز است مثلاً انتقال یک آپارتمان،یعنی اینکه اختیار و مالکیت آپارتمان در

اختیار شخص دیگر گذاشته شود. این کار ممکن است از طریق فروختن یا حتی بخشیدن (صلح)

انجام شود.

منظور از منفعت هم این است که فوایدی که از آن ممکن است به مالکش برسد تصاحب شود.

مثل اینکه خانه فردی را بدون اجازه مالکش اجاره داده باشند. بنابراین کسی که مال غیر را بدون

مجوز قانونی اجاره دهد‌، مشمول حکم انتقال مال غیر است.

بنابراین فرقی نمی‌کند که فروشنده مال غیر، عین آپارتمان یا ملکی را به دیگری منتقل کند یا

منفعت آن را  برای مثال، اگر آقای احمدی آپارتمان متعلق به آقای بهزادی را بدون رضایت او اجاره

دهد، مرتکب جرم شده است.

آیا خریدار فروش مال غیر هم مجرم است؟

حالا حتماً می پرسید تکلیف خریدار چیست؟ در جریان فروش مال غیر، خریدار مال غیر، ممکن است

هم مجرم باشد و هم بی گناه. تعجب نکنید، ماجرا این است که شاید خریدار اصلاً خبر نداشته

باشد چیزی که دارد می خرد مال فروشنده نیست و به فرد دیگری تعلق دارد. در این حالت خریدار

مقصر نیست، گرچه باید مال خریداری شده را به مالک اصلی اش برگرداند اما اگر خریدار هنگام

معامله بداند چیزی که در حال خریدن آن است، مال شخص دیگری است آن وقت او هم معاون جرم

حساب می شود و مجازات خواهد شد.

دادستان و شاکی خصوصی وظیفه دارند برای اثبات سوء نیت و اطلاع خریدار از تعلق مال به دیگری،

دلایل خود را به دادگاه ارائه دهند.

مسئولیت های مالک:

حتماً تعجب می‌کنید اگر بگوییم در فروش مال غیر که مالک اصلی هم ممکن است در شرایطی

خاص مجازات شود. لابد می‌گویید مالک بیچاره که کاری نکرده و دارایی او را بدون رضایت و اطلاعش

فروخته‌اند، بله ظاهرِ امر اینطور است،‌ اما همین مالک محترم هم مسئولیتی دارد.

طبق قانون، اگر مالکِ ملک از وقوع معامله مطلع شود، نهایتاً تا یک ماه پس از اطلاع باید

اظهارنامه ای بنویسد و مالکیت خود را به اطلاع خریدار برساند. اگر این زمان بگذرد و مالک چنین

کاری نکند ” معاون جرم” محسوب میشود، چون در این شرایط، اصلاً بعید نیست که با فروشنده

تبانی کرده باشد تا از خریدار که از جریان آگاه نبوده، کلاهبرداری کنند.

کسی که مال غیر را با علم به اینکه مال غیر است به نحوی از انحا عیناً یا منفعتاً بدون مجوز قانونی

به دیگری منتقل کند کلاهبردار محسوب و مطابق ماده 238 قانون مجازات عمومی محکوم می شود

و همچنین است انتقال گیرنده که در حین معامله عالم به عدم مالکیت انتقال دهنده باشد.

اگر مالک از وقوع معامله مطلع شده و تا یک ماه پس از حصول اطلاع اظهاریه برای ابلاغ به انتقال

گیرنده و مطلع کردن او از مالکیت خود به اداره ثبت اسناد یا دفتر بدایت یا صلحیه یا یکی دوایر دیگر

دولتی تسلیم ننماید معاون جرم محسوب می شود.

مجازات فروش مال غیر چیست؟

ماده یک قانون مجازات در ارتباط با انتقال و فروش مال غیر مصوب پنجم فروردین 1308 این چنین بیان

می کند کسی که مال غیر را با علم به این که مال غیر است به نحوی از انحا عیناً یا منفعتاً بدون

مجوز قانونی به دیگری منتقل کند، کلاهبردار محسوب می شود.

بر اساس رای وحدت رویه 594-1373/9/1 هیات عمومی دیوان عالی کشور، با توجه به نسخ ماده

238 قانون مجازات عمومی، در حال حاضر مرتکب به موجب ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین

ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری مصوب سال 1367 مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد مجازات قرار

می گیرد.

 

مجازات متخلفان:

انتقال مال غیر علاوه بر اینکه به یک نفر آسیب می زند، باعث بر هم خوردن آرامش جامعه هم

می شود، به همین دلیل قانونگذار مجازات سختی را برای آن در نظر گرفته که به شرح زیر است:

1- حبس از یک تا هفت سال

2- پرداخت جزای نقدی معادل مالی که دریافت کرده است

3- بازگرداندن مال به صاحب آن

4- انفصال مادام العمر ( اگر مرتکب از کارکنان دولت باشد)

 

 

 

 

مرتبط ها :