شروط ضمن عقد نکاح

بسیار مشاهده شده است جوانان، حین تنظیم عقد نکاح نسبت به تبعات حقوقی

آن و شروط دوازده گانه قباله ازدواج، ناآگاه هستند و همین ناآگاهی ممکن است

در آینده برایشان دردسر ساز شود.

در این مقاله قصد داریم شما را با شروط مندرج در قباله ازدواج و دیگر شروط ضمن

عقد نکاح آشنا کنیم. 

 

شروط ضمن عقد نکاح چیست ؟

نکاح عقدی لازم است به این معنا که هیچ یک از طرفین حق برهم زدن آن را ندارند مگر

اینکه شرایط فسخ مهیا گردد.

شروط ضمن عقد نکاح در ماده 1119 قانون مدنی بیان شده است و هدف اصلی درجِ شروط،

ایجاد برابری طرفین عقد نکاح است.

ماده 1119 قانون مدنی:” طرفین عقد ازدواج می توانند هر شرطی که مخالف با

مقتضای عقد مزبور نباشد در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر بنمایند مثل اینکه

شرط شود هر گاه شوهر زن دیگر بگیرد یا در مدت معینی غایب شود یا ترک انفاق

نماید یا بر علیه حیات زن سوء قصد کند یا سوء رفتاری نماید که زندگانی آنها با

یکدیگر غیر قابل تحمل شود،زن وکیل و وکیل در توکیل باشد که، پس از اثبات

تحقق شرط در محکمه و صدور حکم نهایی خود را مطلقه سازد.”

شروط دوازده گانه مندرج در قباله – سند ازدواج:

منطبق بر قانون ایران، حق طلاق با زوج (مرد) می باشد و برای جلوگیری از سوء استفاده از

آن و جلوگیری از تضییع حقوق زوجه (زن)، دوازده شرط به عنوان پیش شرط با هدف حمایت از

حقوق زن، در سند ازدواج درج شده است که در صورت تحقق این شروط، زوجه حق

درخواست طلاق را دارد.

شروط چاپی سند ازدواج به شرح ذیل است:

۱- استنکاف شوهر از دادن نفقه زن به مدت شش ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به

تأمین نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق واجبه زن را به مدت شش ماه

ایفاء نکند و اجباراً هم ایفاء ممکن نباشد.

۲- سوء رفتار و یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل

نماید.

۳- ابتلاء زوج به امراض صعب العلاج به نحوی که دوام زندگی زناشویی برای زوجه مخاطره

آمیز باشد.

۴- جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعا ممکن نباشد.

۵- عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح

منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.

۶- محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات پنج سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که

بر اثر عجز از پرداخت منجر به پنج سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعاً

منتهی به پنج سال یا بیشتر بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد.

۷- ابتلاء زوج به هر گونه اعتیاد مضرری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی

خلل آورد و ادامه زندگی برای زوجه دشوار باشد.

۸- زوج، زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند. تشخیص ترک زندگی خانوادگی و

تشخیص عذر موجه با دادگاه است و یا شش ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت نماید.

۹- محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم و انجام هر گونه مجازات اعم از حد وتعزیر در

اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی وشئون زوجه باشد .تشخیص اینکه مجازات

مغایر با حیثیت وشئون خانوادگی  است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف و موازین دیگر

با دادگاه است.

۱۰-  در صورتی که پس از گذشت پنج سال زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا

عوارض جسمی دیگر زوج صاحب فرزند نشود.

۱۱- در صورتی که زوج مفقودالاثر شود و ظرف شش ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا

نشود.

۱۲- زوج، همسر دیگری بدون رضایت زوجه اختیار کند یا به تشخیص دادگاه نسبت به

همسران خود اجرای عدالت ننماید.

عسر و حرج عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی است که ادامه زندگی را برای زوجه با

مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد 12 گانه فوق در صورت احراز توسط

دادگاه از مصادیق عسر و حرج محسوب می گردد.

دیگر شروط ضمن عقد نکاح:

متأسفانه در عقد نکاح، حقوق طرفین برابر نیست و برای ایجاد این برابری، راهکاری حقوقی

در قالبِ شروط ضمن عقد پیش بینی شده است که برخی از آنها علاوه بر شروط دوازدگانه،

در سند ازدواج آمده است. اما باید توجه داشت که صرف امضاء سند ازدواج، به معنای به

رسمیت شمردن آن حقوق نیست و طرفین بعد از جاری شدن صیغه نکاح، می بایستی آن را

در دفاتر اسناد رسمی، ثبت نمایند تا قابلیت اجرا و استناد داشته باشد.

مهم ترین این شروط عبارتند از:

1- وکالت در طلاق : ازآنجا که حق طلاق برای زوج تعریف شده، با قید این شرط و  تنظیم

آن در دفاتر اسناد رسمی، زوجه نیز مانند زوج، از این حق برخوردار می شود. لازم به یادآوری

است که وکالت دادن به زوجه، به معنای سلب حق از زوج نیست.

2- حق تنصیف اموال : این حق مربوط به اموالی می شود که مرد بعد از ازدواج به دست

می آورد و این شرط زمانی قابلیت اجرا دارد که اموال در هنگام طلاق موجود باشد در

غیر اینصورت اثبات فرار از دین کار را دشوار می سازد. از سویی دیگر در نظر داشته باشید که

رویه قضایی، اموالی که از ارث به دست می آید را مشمول تقسیم نمی داند.

2- حق تحصیل و اشتغال زوجه : منطبق بر قانون، زوجه بدون رضایت زوج نمی تواند ادامه

تحصیل دهد یا شاغل گردد و با اعطای این حق، حقوق طرفین ازدواج در این موضوعات برابر

می گردد.

حال یک سوال پیش می آید که آیا  این شروط ۱۲گانه که در عقدنامه هست و زوجین امضاء

می کنند همان حق طلاق است؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که  شرایط دوازده گانه طلاق، وکالت در طلاق مطلق یا به

تعبیر مردم حق طلاق کامل نیست. و زوجه در پروسه طولانی طلاق و در صورت اثبات یکی از

آن موارد در دادگاه،، وکیل مرد در طلاق می شود، در واقع وجود این شرایط و امضای این

شروط، وکالت در طلاق مشروط است.

 

مرتبط ها :