روند شکایت جرم مزاحمت تلفنی - مؤسسه حقوقی عدل جویان جاوید آپادانا
خيلی از افرادی كه قربانی مزاحمت تلفنی می‌شوند ترجيح می‌دهند كه موضوع را پيگيری نكنند؛ اما برای كسانی كه اين مزاحمت ها امانشان را بريده است و به ستوه آمده‌اند، چاره‌ای جز شكايت و پيگيری وجود ندارد. گفتيم كه علاوه بر مجازات زندان كه در قانون مجازات اسلامی برای مزاحمان در نظر گرفته شده است مجازات‌های ديگری هم در قوانين شركت مخابرات برای آنان وجود دارد؛ بنابراين قربانيان مزاحمت تلفنی می‌توانند از دو طريق موضوع را پيگيری كنند، هم از طریق شرکت مخابرات و هم از طریق شکایت در داسرا. اداره حقوقی وزارت دادگستری در سال ۱۳۷۳ در اين خصوص نظريه ای داده است كه تكليف موضوع را بهتر مشخص می كند. در اين نظريه گفته شده است: در مورد مزاحمت تلفنی چنانچه عمل مشتكی عنه (كسی كه از او شكايت شده) فقط مزاحمت تلفنی باشد و همراه با جرم ديگری مانند فحاشی و استعمال الفاظ ركيك نباشد، در صورت احراز مزاحمت، تلفن مزاحم قطع می شود؛ اما چنانچه مزاحمت تلفنی همراه با جرايم ديگر از قبيل فحاشی يا تهديد باشد، رسيدگی به بزه ارتكابی با دادگاه های عمومی محل خواهد بود. بنابراين اگر از جمله افرادی هستيد كه بعد از آن كه تلفن زنگ می زند و گوشی را برمی داريد، كسی جواب نمی دهد و اين عمل چند بار و گاه بارها و بارها تكرار می شود يا اينكه قربانی اَشكال ديگر مزاحمت تلفنی هستيد می توانيد به مراجع يادشده مراجعه كنيد تا با مزاحم برخورد شود. داشتن نامه ای از مخابرات نيز می تواند باعث سرعت در كار شود. در اين مرحله، روی يك برگه كاغذ شكايت خود را مطرح می كنيد. عنوان مجرمانه اين شكايت هم چنين است: «ايجاد مزاحمت تلفنی از طريق ارسال پيامك یا از طریق تماس تلفنی و …” اگر توهين شديدی هم صورت گرفته باشد، شاكی می تواند تقاضای «اعاده حيثيت» را هم مطرح كند. ممكن است طرف مقابل نامشخص باشد. در چنين حالتی در بخش مربوط به متشاكی نوشته می شود: «نامشخص». بعد از اين مرحله، با ارجاع شكايت به يكی از شعبه های دادياری يا بازپرسی، با نامه ای كه دادگاه خطاب به كلانتری برای تكميل كردن تحقيقات می نويسد، كلانتری از مخابرات درخصوص اين شماره تلفن استعلام و تقاضای پرينت مكالمات تلفنی را عنوان می كند. ممكن است اين استعلام به طور مستقيم از سوی دادگاه خطاب به مخابرات ارسال شود، اما بخش اوليه كار در اين مرحله شناسايی مزاحم است. حتی مخابرات می تواند گوشی تلفن همراهی كه از آن تماس گرفته شده را رديابی كند و اين مسأله را مشخص كند كه آخرين بار چه زمانی و چگونه از آن استفاده شده و چه سيم كارتی در آن فعال بوده است؟ پس از اين مرحله و مشخص شدن شماره تماس، از سوی دادسرا برای آن نشانی و صاحب خط تلفن اخطاريه ارسال می شود و دادسرا ايشان را احضار و تحقيق می كند. اگر فردی در مرحله اول در دادسرا يا كلانتری حاضر نشود، برای بار دوم نيز برای او اخطاريه ارسال می شود و در نهايت با عدم حضور وی، برای بار سوم در صورتی كه دادستان دلايل جرم را قوی تشخيص دهد، برای او، حكم جلب صادر می شود. در مرحله بازپرسی اگر فرد مزاحم، اين مساله را بپذيرد، پرونده با صدور كيفرخواست برای صدور رأی به دادگاه فرستاده می شود. البته ممكن است مزاحم در طول مراحل بازجويی عنوان كند كه استعلام را قبول ندارد. در اين مرحله تا زمان اقرار، بازجويی ادامه می يابد و در صورتی كه دلايل كافی وجود داشته باشد، با اخذ قرار مناسب، پرونده مراحل بعدی خود را طی می كند. يكی از شيوه های اثبات مزاحمت تلفنی، استناد به صدای ضبط شده است اما گاهی دادياران، بازپرس‌ها يا قضات اين مسأله را نمی پذيرند. چون ممكن است با توجه به پيشرفت تكنولوژی، صدای ضبط شده ساختگی باشد. و اما با همهٔ اين مجازات‌ها، باز هم كسانی پيدا می شوند كه اعصاب و روان مردم را دست مايه سرگرمی خود می كنند. كمترين فايدهٔ مجازات مزاحمان تلفنی اين است كه از تعداد آنان می كاهد؛ اما نمی توان انكار كرد كه با توجه به پيامدهای گسترده اين شيوه مردم آزاری، بايد برای افزايش تأثير مجازات ها چاره‌ای انديشيد و فكری كرد؛ شايد بايد قوانين را سفت و سخت تر نوشت و شايد لازم است شناسايی و برخورد با مزاحمان را با همكاری شهروندان جدی تر پيگيری كرد.
