نفقه چیست

در این نوشته قصد داریم بپردازیم به این که نفقه چیست، شامل چه مواردی است؟ و

ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه از سوی زوج،و روش مطالبه آن توسط زوجه به چه صورت

می باشد؟

طبق ماده 1107 قانون مدنی: نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن

از قبیل مسکن، البسه، نان، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.

موارد ذکر شده در این ماده به عنوان مثال ذکر شده و حصری نیست،

در واقع قاعده کلی در مورد نفقه این است که حقوق زوجه شامل همه نیازهای متعارف و متناسب با شأن زن است.

باید توجه داشت که قانون گذار در تعریف نفقه از واژه “متعارف” استفاده کرده است.

یعنی نیازهای متعارف زنی که در خانواده ثروتمند زندگی کرده،

با نیازهای  زنی که در یک خانواده معمولی یا روستایی زندگی کرده است، تفاوت دارد.

تعلق گرفتن نفقه به زن وابسته به تمکین کامل زن است که به دو صورت مطرح می شود:

1-تمکین خاص: داشتن روابط زناشویی زن و شوهر می باشد.

2- تمکین عام: فرمانبرداری در امور کلی زندگی می باشد که یکی از مصادیق آن اقامت در

اقامتگاه دائمی شوهر است.

یعنی زن برای دریافت نفقه باید در خانه شوهر زندگی کند، مگر آن که حین وقوع عقد

شرطی جز این شده باشد.

آیا تعیین مقدار نفقه به توان مالی زوج بستگی دارد؟

تعیین مقدار نفقه بر عهده دادگاه است

و اگر زن بابت نپرداختن آن از مرد شکایت کند، دادگاه موضوع را برای رسیدگی و بررسی بیشتر به دست کارشناسان رسمی  دادگستری می سپارد

و از آنها خواسته می شود که نیازهای متعارف زن را تعیین کنند.

به طور طبیعی، با توجه به اینکه در متن قانون، مصادیق کامل آن عنوان نشده است،

ولی کارشناسان نیازهای متعارف زن را نسبت به توان مالی مرد تخمین می زنند.

در صورتی که اعسار زوج مشخص باشد،تکلیف نفقه چیست؟

در حالتی که زوج دادخواستی به خواسته اعسار از پرداخت نفقه دهد

در صورت صدور حکم اعسار، دادگاه دین او را تقسیط میکند

و در این حالت زوجه نمیتواند به علت عدم پرداخت یکجای آن، حبس زوج تا زمان تأدیه دین را بخواهد.

در صورت ناتوانی زوج به پرداخت و نداشتن مالی که از راه توقیف آن، نفقه تأمین شود

و همچنین عدم امکان اجبار وی به پرداخت، زوجه مطابق ماده 1129 قانون مدنی میتواند دادخواست طلاق تنظیم نماید.

سقوط نفقه:

مواردی در قانون پیش پینی شده که باعث سقوط نفقه می شود، یعنی زن حق مطالبه و دریافت آن را از شوهرش ندارد.

مطابق قانون، نفقه به زن ناشزه تعلق نمی گیرد

و ناشزه به زنی می گویند که حقوق شرعی و قانونی همسرش را ادا نمی کند

و از او تمکین عام(سکونت در منزل شوهر و ادای وظایف همسری) و تمکین خاص ندارد.

ماده 1108 قانون مدنی بیان می کند:”هر گاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود”.

بنابراین، عدم تمکین و عدم انجام وظایف زوجیت، حق دریافت نفقه را از بین می برد و باعث سقوط آن می شود.

تا اینجا با تعریف نفقه آشنا شدیم و متوجه شدیم که نفقه چیست و حال میخواهیم ضمانت

اجرای عدم پرداخت نفقه از سوی زوج را مطرح کنیم یعنی اگر زوج (مرد) به زوجه ی خود(زن)

نفقه ندهد، زوجه چگونه میتواند به حق خود برسد؟ با ما همراه باشید با ادامه ی توضیحات

در این خصوص:

ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه:

زنی که شوهرش از پرداخت نفقه به وی خودداری می کند برای احقاق حق و مطالبه نفقه اش می تواند به دو نحو اقدام کند:

طرح شکایت کیفری – تقدیم دادخواست

1- شکایت کیفری:

در این روش زن در یک برگ عادی شکایت خود را نوشته و آن را به دادگاه ارائه می دهد،

در این صورت به شکایت وی خیلی سریع رسیدگی می شود و مرد ملزم و محکوم به پرداخت خواهد شد.

در این صورت اگر مرد از پرداخت نفقه خودداری کند، به زندان اعزام می گردد.

البته لازم به ذکر است که نفقه مربوط به زمان حال از طریق کیفری قابل مطالبه و نفقه مربوط به گذشته با ارائه دادخواست حقوقی قابل پرداخت است.

2- تقدیم دادخواست:

چنانچه زنی بخواهد نفقه ایام گذشته خود را طلب کند فقط با ارائه دادخواست حقوقی می تواند آن را دریافت نماید.

زوجه پس از خرید دو نسخه دادخواست می بایست خواسته خود را در آنها قید کند،

و چون دعوای نفقه، مالی است، به میزان مبلغ مورد مطالبه تمبر الصاق و آن را به دادگاه خانواده تقدیم نماید،

وی میتواند در دادخواست خود هزینه دادرسی را نیز مطالبه نماید.

در صورت عدم توانایی مرد به پرداخت نفقه و یا اینکه به هیچ طریق نتوان مرد را مجبور به پرداخت آن نمود

و یا مالی هم از او بدست نیاید که از آن محل، نفقه زن پرداخت شود زن می تواند دادخواست طلاق تنظیم نماید.

 

مرتبط ها :
• تمکین
• نشوز