جرم توهین یکی از جرائم علیه حیثیت معنوی اشخاص به شمار می رود. توهین از ریشه (وهن) گرفته شده که در لغت به معنی سست کردن، خفیف کردن و خوار کردن است. توهین و فحاشی نه تنها در قانون، جرم شناخته شده است بلکه در قرآن و احادیث و روایات بسیار مذموم است و از لحاظ اخلاقی و […]
جرم توهین یکی از جرائم علیه حیثیت معنوی اشخاص به شمار می رود.
توهین از ریشه (وهن) گرفته شده که در لغت به معنی سست کردن، خفیف کردن و خوار کردن
است.
توهین و فحاشی نه تنها در قانون، جرم شناخته شده است بلکه در قرآن و احادیث و روایات
بسیار مذموم است و از لحاظ اخلاقی و عرفی بسیار ناپسند می باشد.
در جامعهٔ كنونی كه آستانه تحمل مردم پایین آمده و به سرعت عصبانی می شوند، كوچك ترین
كلمه ای ممكن است مصداق توهین قلمداد شود
و فرد با استناد به چنین ادعایی بخواهد اعادهٔ حیثیت كند و فرد توهین كننده را مورد پیگرد قانونی
و حقوقی قرار دهد.
جرم توهین نیز مانند بقیهٔ جرایم دارای عنصر مادی، معنوی و قانونی می باشد. و جهت تحقق
جرم توهین وجود این سه عنصر الزامی می باشد.
عنصر قانونی جرم یا به عبارت دیگر اصل قانونی بودن جرم و مجازات به این معناست که باید
قانونگذار، رفتار یا عملی را جرمانگاری کرده
و برای آن مجازاتی در نظر گرفته باشد تا در گام اول بتوان آن عمل را جرم تلقی کرد،سپس باقی
ارکان را در آن یافت.
در همین راستا، قانونگذار در قانون مجازات اسلامی به بیان صریح جرم توهین پرداخته و مرتکب را
مستحق مجازات می داند.
ماده 608 قانون مجازات اسلامی: « توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاط رکیک
چنانچه موجب حد قذف نباشد به مجازات شلاق تا (۷۴) ضربه و یا پنجاه هزار تا یک میلیون
ریال جزای نقدی خواهد بود. »
ماده 609 قانون مجازات اسلامی: « هر کس با توجه به سِمَت، یکی از رؤسای سه قوه یا
معاونان رئیس جمهوری یا وزرا یا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا نمایندگان مجلس
خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یا اعضای دیوان محاسبات یا کارکنان وزارتخانه ها و
مؤسسات و شرکت های دولتی و شهرداری ها در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین نماید به
سه تا شش ماه حبس و یا تا (74) ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای
نقدی محکوم می شود. »
قانونگذار طبق مواد 608 و 609 قانون مجازات اسلامی، توهین را جرم شناخته و برای آن
مجازات تعیین کرده است .
براساس این دو ماده، توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک را مشمول مجازات
دانسته و با توجه به سِمَت کسی که مورد توهین قرار گرفته مجازات آن تعیین می گردد.
عنصر مادی جرم یعنی با هرگونه رفتار مجرمانه اعم از انجام فعل یا ترک فعل، جرم توهین
محقق می گردد.
توهین غالباً بهصورت گفتار (شفاهی یا مکتوب) است، اما گاهی نیز از طریق انجام دادن یک فعل،
بدون استعمال لفظ محقق میشود.
مانند پرتاب کردن آب دهان به صورت شخص دیگر یا انجام دادن حرکاتی که در اصطلاح عامیانه، به آن
شکلک درآوردن میگویند.
در بحث عنصر روانی جرم، این موضوع مورد بررسی قرار می گیرد که آیا مرتکب جرم، عمداً و با
داشتن سوء نیت و با طرح و نقشهٔ قبلی، قصد توهین نمودن به فرد را داشته است یا خیر.
قانونگذار، صِرف داشتن سوء نیت را در تحقق جرم توهین ، کافی دانسته است و اعلام نموده است
که به صِرف بکار بردن الفاظ ناشایست نسبت به کسی، جرم توهین اتفاق افتاده است اعم از اینکه
ضرری به توهین شونده وارد شده باشد یا خیر.
در واقع به طور دقیق نمی توان برای آن چهارچوبی تعیین کرد، بلکه طبق عرف باید رفتار یا عملی
که توهین محسوب می شود را تشخیص داد،
در واقع می توان گفت توهین خدشه وارد کردن به حیثیت و آبروی فرد دیگر است که بسته به
شرایط و اوضاع و احوال بررسی می گردد.
طبق ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی، جرم توهین و فحاشی به عنوان یک جرم قابل
گذشت شناخته می شود.
وقتی از نظر قانون یک جرم قابل گذشت محسوب می شود، یعنی شروع و ادامه ی تعقیب و
رسیدگی و اجرای مجازات آن جرم، منوط و وابسته به شکایت شاکی و عدم گذشت وی است.
طبق ماده 100 قانون مجازات اسلامی در جرائم تعزیری قابل گذشت، گذشت شاکی یا مدعی
خصوصی حسب مورد موجب موقوفی تعقیب یا موقوفی اجرای مجازات است.
یعنی اگر شاکی در هر مرحله از رسیدگی از شکایت خود صرف نظر کند،پیگیری و اجرای مجازات آن
حکم متوقف می شود.
جهت مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری به صفحه تماس با ما مراجعه فرمائید.