اجرت المثل ایام زوجیت

اجرت‌المثل ایام زوجیت يكی از همان حقوق ويژه‌ای است كه شرع و قانون برای زنان در نظر

گرفته است.

دعوای مطالبه اجرت المثل بر اساس قانون مدنی

در تبصره ماده ٔ 336 قانون مدنی ( الحاقی مصوب1381/5/9 مجلس و 1385/10/23

مجمع تشخیص مصلحت نظام ) چنین مقرر داشته است:

« چنانچه زوجه کارهایی را که شرعاً به عهده ٔ وی نبوده و عرفاً برای آن کار، اجرت المثل

باشد، به دستور زوج و با عدم قصد ت‍برع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود،

دادگاه اجرت المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می نماید.»

مطابق قانون، به محض ازدواج، ميان زوجين وظايف و تكاليفی برقرار می شود كه آنها بايد

نسبت به يكديگر آن را انجام دهند.

و زن وظايف خاصی در زندگی زناشويی دارد كه توسط قانون و شرع برشمرده شده است.

این وظایف شامل تمکین عام و تمکین خاص است.

 

1- تمکین عام

تمكين عام به معنای حضور زن در زندگی مشترک و عمل به وظايفی است كه شرع و قانون

تعيين كرده است.

مثلاً زن شرعاً نمی تواند بدون اجازه ی همسرش از خانه خارج شود. ادامه ی تحصيل و كار

كردن زن در خارج از منزل نيز بايد با اجازه ٔ شوهر باشد.

هر چند در حال حاضر بسياری از زنان اين حقوق را در عقدنامه دريافت می كنند.

 

2-  تمکین خاص

تمكين خاص نيز به معنای عمل كردن زن به وظايف زناشويی است.

حال اگر زن در طول زندگی مشترک و در خانه ٔ همسر خود، كاری به جز اين موارد را به

دستور شوهر انجام دهد، مستحق پاداشی است كه به آن اجرت‌المثل گفته می شود.

به زبان ساده این طور بیان می شود که زوجین در قبال یکدیگر وظایف قانونی دارند.

زن مکلف است که از شوهر تمکین عام و خاص کند. اما یکسری کارها وظیفه ی شرعی و

قانونی زوجه نیست،

در این راستا زوجه می تواند از زوج (شوهر)،مطالبه دستمزد این دست امور را که قانوناً بر

عهده او نیست مطالبه کند.

اگر توافقی بین آنها در خصوص مبلغ آن نباشد، زن می تواند با دادن دادخواست مطالبه ی

اجرت المثل ایام زوجیت به طرفیت شوهر، تقاضای مطالبه اجرت المثل با جلب نظر

کارشناسی کند.

آشپزی، نگهداری از فرزندان، شستن ظروف و لباس ها و… از جمله کارهایی است که زن

امکان دارد درخواست اجرت المثل آنها را بدهد.

 

شرایط طرح دعوای مطالبه اجرت المثل ایام زوجیت مطابق قانون مدنی

در مورد بار اثباتی این موضوع هم باید گفت: کسی که مدعی است زوجه کارها را به

صورت رایگان انجام داده است باید این ادعا را ثابت کند که قاعدتاً این شخص، زوج است.

این اجرت به حکم قانون و متناسب با کارهایی است که زن در خانه انجام داده

و پرداخت آن ارتباطی با دارایی شوهر ندارد و در هر صورت باید پرداخت شود.

طبق تبصره ماده ‌واحده اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب سال ۱۳۷۱ مجمع

تشخیص مصلحت نظام:

 

«چنانچه طلاق به درخواست زوجه نبوده و نیز تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف

همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نباشد دادگاه به ترتیب زیر عمل می‌کند:

چنانچه زوجه کارهایی را که شرعاً به عهده وی نبوده، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع

انجام داده باشد و برای دادگاه این وضع اثبات شود،

دادگاه اجرت‌المثل کارهای انجام‌گرفته را با جلب نظر کارشناس، محاسبه و زوج را ملزم به

پرداخت اجرت می‌کند.

در غیر این صورت، یعنی در صورتی که زن نتواند اجرت‌المثل کارهای خود را به‌دست

آورد

(مثلاً نتواند اثبات کند که کاری انجام داده یا نتواند اثبات کند که کارهای انجام‌ شده تبرعی

نبوده)

با توجه به سنوات زندگی مشترک و نوع کارهایی که زوجه در خانه شوهر انجام داده

و وسع مالی زوج،دادگاه مبلغی از باب بخشش (نحله) برای زوجه تعیین می‌کند

بنابراین اجرت‌المثل ماهیت قانونی دارد.

 

اجرت المثل به چه زنی تعلق میگیرد؟

 

اصولاً تمام زنان که درخانه ٔ شوهر خود خدماتی را انجام می دهند مستحق اجرت المثل

خواهند بود.

اعم از این که، این ازدواج دائم باشد یا موقت، یعنی برای اینکه زن مستحق آن شود نیازی

نیست که همسر دائمی مرد باشد.

بلکه تنها کافی است برای انجام کارهای خود قصد تبرع (مجانی) نداشته باشد.

 

مرتبط ها :
• اقامه ی دعوی اجرت المثل؟
• منظور از نحله چیست؟ و تفاوت آن با اجرت المثل چیست؟